Τι είναι η Ανακουφιστική – Παρηγορική Φροντίδα; (Palliative Care)

ανακουφιστική φροντίδα ασθενών με χρόνιες παθήσεις

Η Ανακουφιστική – Παρηγορική Φροντίδα (Palliative Care) είναι η εξειδικευμένη ιατρική φροντίδα για άτομα που ζουν με σοβαρές ασθένειες. Επικεντρώνεται στην παροχή ανακούφισης από τα συμπτώματα, τον πόνο και το άγχος μιας σοβαρής ασθένειας – ανεξάρτητα από τη διάγνωση. Στόχος της ανακουφιστικής φροντίδας είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής τόσο για τον ασθενή όσο και για την οικογένειά του.

Σύμφωνα με τον ορισμό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας του 2002 η παρηγορική φροντίδα είναι μια προσέγγιση που βελτιώνει την ποιότητα ζωής των ασθενών και της οικογένειάς τους, που υποφέρουν από νοσήματα πτωχής πρόγνωσης ή προοδευτικά επιδεινούμενα, μέσω:

  • της πρόληψης και εκτίμησης
  • αντιμετώπισης του πόνου και των λοιπών συνοδών συμπτωμάτων, καθώς και
  • των ψυχολογικών, κοινωνικών και πνευματικών αναγκών τους

Οι ασθενείς που μπορούν να βοηθηθούν από την Παρηγορική Φροντίδα μπορεί να πάσχουν από:

  • καρκίνο,
  • εκφυλιστικά νοσήματα του νευρικού και / ή του μυοσκελετικού συστήματος,
  • άνοια,
  • αυτοάνοσα νοσήματα και
  • χρόνιες λοιμώξεις όπως το HIV/AIDS.

Η ανακουφιστική φροντίδα παρέχει ένα επιπλέον επίπεδο υποστήριξης για άτομα που ζουν με σοβαρή ασθένεια. Μπορεί να χορηγηθεί σε οποιαδήποτε ηλικία και σε οποιοδήποτε στάδιο μιας σοβαρής ασθένειας, μαζί με θεραπευτική αγωγή.

Σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες η Παρηγορική Ιατρική αποτελεί αυτόνομη ειδικότητα, ενώ στη χώρα μας είναι αντικείμενο ενασχόλησης κυρίως των Αναισθησιολόγων που αντιμετωπίζουν ασθενείς με καταληκτικά νοσήματα, συνήθως μέσω των Ιατρείων Πόνου.

Ως θεραπευτική προσέγγιση είναι αναγνωρισμένη από τη σύσταση του Νέου Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας (ν. 3418/2005, άρθρο 29: «Ο ιατρός σε περίπτωση ανίατης ασθένειας, …, οφείλει να φροντίζει την ανακούφιση των ψυχοσωματικών πόνων του ασθενή. Του προσφέρει παρηγορητική αγωγή και συνεργάζεται με τους οικείους του ασθενή προς την κατεύθυνση αυτή…, συμπαρίσταται στον ασθενή μέχρι το τέλος της ζωής του και φροντίζει να διατηρεί την αξιοπρέπειά του…»).

Πηγή: Ελληνική Εταιρεία Θεραπείας Πόνου και Παρηγορικής Φροντίδας

ανακουφιστική φροντίδα και ποιότητα ζωής

Ο Σκοπός της Ανακουφιστικής Φροντίδας

Ο κύριος σκοπός της ανακουφιστικής-παρηγορικής φροντίδας είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων που αντιμετωπίζουν σοβαρή, περίπλοκη ασθένεια. Παρέχει ανακούφιση από ενοχλητικά συμπτώματα όπως πόνο, δύσπνοια, κόπωση, δυσκοιλιότητα, ναυτία, απώλεια όρεξης, δυσκολία στον ύπνο και κατάθλιψη.

Η παρηγορητική φροντίδα βοηθά τους ανθρώπους να συνεχίσουν την καθημερινή τους ζωή όσο το δυνατόν πληρέστερα βελτιώνοντας την ικανότητά τους να ακολουθούν τις ιατρικές θεραπείες και να συνεχίζουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες.

Πρωταρχικοί στόχοι της ανακουφιστικής φροντίδας είναι:

  • Η ανακούφιση από τον πόνο και τα ενοχλητικά συμπτώματα της ασθένειας
  • Η ψυχολογική και πνευματική υποστήριξη των ασθενών
  • Βελτιστοποίηση της λειτουργίας του ατόμου έτσι ώστε να ζήσει όσο πιο ενεργά γίνεται σύμφωνα με τους στόχους και τις αξίες του.

Ποιος μπορεί να ωφεληθεί από την Ανακουφιστική Φροντίδα

Η ανακουφιστική φροντίδα είναι χρήσιμη για οποιονδήποτε ζει με μια σοβαρή, χρόνια και πολύπλοκη ασθένεια:

  • Καρκίνος
  • Καρδιακή νόσο (καρδιακή ανεπάρκεια, σοβαρές αρρυθμίες)
  • Πνευμονικές διαταραχές (ΧΑΠ, πνευμονική ίνωση)
  • Νεφρική ανεπάρκεια
  • Χρόνια ηπατική νόσο
  • Άνοια
  • Νευρολογική νόσος (ALS, MS, Πάρκινσον, Αλτσχάιμερ, εγκεφαλικό)
  • HIV/AIDS
  • Σοβαρές παιδιατρικές καταστάσεις

Η παρηγορητική φροντίδα μπορεί να είναι χρήσιμη κατά τη διάγνωση και καθ’ όλη τη διάρκεια της θεραπείας.

Πότε παρέχεται η ανακουφιστική φροντίδα;

Η ανακουφιστική φροντίδα παρέχεται σε οποιοδήποτε στάδιο της νόσου μαζί με θεραπεία.
Η παρηγορητική φροντίδα μπορεί να προσφερθεί όταν:

  • Τα συμπτώματα ή οι παρενέργειες είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν
  • Ένας ασθενής έχει ένα περίπλοκο θεραπευτικό σχήμα (όπως χημειοθεραπεία ή αιμοκάθαρση)
  • Οι καθημερινές δραστηριότητες γίνονται δύσκολες λόγω της ασθένειας
  • Είναι δύσκολο να ληφθούν ιατρικές αποφάσεις
  • Οι φροντιστές χρειάζονται βοήθεια και υποστήριξη
  • Προκύπτουν συναισθηματικές και πνευματικές διαταραχές

Όσο νωρίτερα ενσωματωθεί η ανακουφιστική – παρηγορητική φροντίδα, τόσο βελτιώνεται η ποιότητα ζωής του ασθενή.

Ανακουφιστική φροντίδα και συναισθηματική υποστήριξη του ασθενή

Εφαρμογή Ανακουφιστικής Φροντίδας

Η ενσωμάτωση της ανακουφιστικής φροντίδας στο σχέδιο θεραπείας ενός ασθενούς είναι ένα κρίσιμο βήμα που πρέπει να ληφθεί υπόψη στην αρχή μιας σοβαρής ασθένειας. Είναι μια κοινή αντίληψη ότι η ανακουφιστική φροντίδα είναι μόνο για τα τελευταία στάδια της ζωής. Στην πραγματικότητα όμως, μπορεί να είναι πιο ωφέλιμο όταν εισάγεται:

  • Κατά τη στιγμή της διάγνωσης για ασθενείς με σοβαρή ασθένεια, ώστε να παρέχεται υποστήριξη και σωστή διαχειρίζεται των συμπτωμάτων από την αρχή.
  • Ταυτόχρονα με άλλες φαρμακευτικές θεραπείες, όπως χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία, για να βοηθήσουν στη διαχείριση των παρενεργειών και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής κατά τη διάρκεια της θεραπείας.

Χορήγηση Παρηγορητικής Φροντίδας στο σπίτι

Η παρηγορητική φροντίδα είναι προσαρμόσιμη και μπορεί να χορηγηθεί σε διάφορες δομές όπως και στο σπίτι για να καλύψει τις ανάγκες του ασθενούς και της οικογένειάς του:

  • Στα νοσοκομεία, όπου υπάρχουν εξειδικευμένες ομάδες για την αντιμετώπιση της περίπλοκης διαχείρισης του πόνου και των συμπτωμάτων και την παροχή υποστήριξης σε ασθενείς και οικογένειες κατά τη διάρκεια οξέων επεισοδίων.
  • Σε κλινικές παρηγορικής φροντίδας, όπου οι ασθενείς λαμβάνουν φροντίδα κατά τη διάρκεια προγραμματισμένων επισκέψεων ενώ συνεχίζουν να μένουν στο σπίτι.
  • Μέσα σε ειδικά κέντρα ή εγκαταστάσεις παρηγορικής φροντίδας, που έχουν σχεδιαστεί για να παρέχουν πιο εντατικό επίπεδο φροντίδας σε μη νοσοκομειακό περιβάλλον.
  • Στο σπίτι, όπου οι ασθενείς υποστηρίζονται από υπηρεσίες παρηγορικής φροντίδας κατ’ οίκον, επιτρέποντάς τους να παραμείνουν στην άνεση του σπιτιού τους ενώ λαμβάνουν την απαραίτητη ιατρική φροντίδα.

Σχεδιασμός της ανακουφιστικής φροντίδας

Ο αποτελεσματικός σχεδιασμός της ανακουφιστικής – παρηγορικής φροντίδας είναι μια συλλογική διαδικασία που απαιτεί ανοιχτή επικοινωνία και κοινή λήψη αποφάσεων μεταξύ του ασθενούς, της οικογένειάς του και της επιστημονικής ομάδας.

Μέσω του προσεκτικού σχεδιασμού, η παρηγορητική φροντίδα μπορεί να προσφέρει ένα ασφαλές και υποστηρικτικό πλαίσιο για τους ασθενείς και τις οικογένειες έτσι ώστε να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της σοβαρής ασθένειας, διασφαλίζοντας ότι η φροντίδα είναι ευθυγραμμισμένη με τις επιθυμίες του ασθενούς και βελτιώνοντας τη συνολική εμπειρία σε μια δύσκολη περίοδο.

Τα κύρια στοιχεία του σχεδιασμού της παρηγορικής – ανακουφιστικής φροντίδας περιλαμβάνουν:

  • Κατανόηση των στόχων, των επιθυμιών και των αξιών του ασθενούς: η οποία περιλαμβάνει συζήτηση για το τι είναι πιο σημαντικό για τον ασθενή όσον αφορά τη φροντίδα και την ποιότητα ζωής του.
  • Συζήτηση για τις επιλογές θεραπείας: για να διασφαλιστεί ότι ο ασθενής και η οικογένειά του είναι πλήρως ενημερωμένοι για τα οφέλη και τα πιθανά μειονεκτήματα των διαφορετικών θεραπειών.
  • Λήψη αποφάσεων σχετικά με τη φροντίδα:, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει εκ των προτέρων προγραμματισμό φροντίδας, όπως σύνταξη διαθήκης ή διορισμό πληρεξουσίων για να διασφαλιστεί ότι οι επιθυμίες του ασθενούς τηρούνται.


Σχεδιασμός Φροντίδας με την Ομάδα Ανακουφιστικής Φροντίδας

  • Συζήτηση για την πρόγνωση, την αναμενόμενη εξέλιξη της νόσου και τις επιλογές θεραπείας. Θέτοντας στόχους φροντίδας εστιασμένους στην ποιότητα ζωής και τη διαχείριση των συμπτωμάτων.
  • Ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου σχεδίου φροντίδας για την αντιμετώπιση σωματικών, ψυχολογικών, κοινωνικών, πνευματικών αναγκών.
  • Συντονισμός φροντίδας μεταξύ των παρόχων πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας για τη σωστή ευθυγράμμιση με τις αξίες και τις προτιμήσεις των ασθενών.
  • Ενημέρωση για την επιλογή φροντίδας σε ξενώνες φιλοξενίας όταν δεν είναι πλέον επιθυμητή η θεραπεία.
  • Συζήτηση για τη μετάβαση από την παρηγορική φροντίδα στον ξενώνα φιλοξενίας όπου απαιτείται.
  • Λήψη αποφάσεων σχετικά με την προτιμώμενη τοποθεσία για τη φροντίδα
  • Τακτοποίηση νομικών και οικονομικών υποθέσεων
  • Πραγματοποίηση διευθετήσεων κηδείας ή μνημόσυνου
  • Συζήτηση επιθυμιών δωρεάς οργάνων εάν το επιθυμείτε

Ο σχεδιασμός της παρηγορικής φροντίδας στοχεύει να δώσει τη δυνατότητα στους ασθενείς και τις οικογένειές τους να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις σχετικά με την ιατρική περίθαλψη, σύμφωνα με τις αξίες και τις προτεραιότητές τους. Αυτό διασφαλίζει ότι οι ασθενείς μπορούν να ζήσουν όσο το δυνατόν πληρέστερα παρά τη σοβαρή νόσο που αντιμετωπίζουν.

Ολιστική ανακουφιστική φροντίδα

Λανθασμένες αντιλήψεις για την Ανακουφιστική Φροντίδα

Μύθος: Η ανακουφιστική φροντίδα είναι μόνο για άτομα που πεθαίνουν.
Η ανακουφιστική φροντίδα είναι κατάλληλη σε οποιαδήποτε ηλικία και οποιοδήποτε στάδιο μιας σοβαρής ασθένειας. Μπορεί να παρασχεθεί μαζί με θεραπεία που προορίζεται να σας θεραπεύσει.

Μύθος: Αν επιλέξω την παρηγορητική φροντίδα, πρέπει να σταματήσω τη θεραπεία για την ασθένειά μου.
Μπορείτε να λάβετε ανακουφιστική φροντίδα ενώ υποβάλλεστε σε θεραπείες που προορίζονται να σας θεραπεύσουν. Η παρηγορητική φροντίδα παρέχει ένα επιπλέον επίπεδο υποστήριξης, αλλά δεν απαιτεί από εσάς να σταματήσετε τη θεραπεία της νόσου.

Μύθος: Η ανακουφιστική φροντίδα είναι μόνο για άτομα με καρκίνο.
Η παρηγορητική φροντίδα είναι χρήσιμη για οποιονδήποτε ζει με οποιαδήποτε σοβαρή ασθένεια, συμπεριλαμβανομένων, ενδεικτικά, του καρκίνου, της καρδιακής νόσου, της αναπνευστικής νόσου, της νεφρικής ανεπάρκειας, του Αλτσχάιμερ, του HIV/AIDS, της αμυοτροφικής πλευρικής σκλήρυνσης (ALS), της σκλήρυνσης κατά πλάκας, της νόσου του Πάρκινσον.

Μύθος: Η ανακουφιστική φροντίδα είναι απλώς ο θάνατος—δεν θα με βοηθήσει να ζήσω καλύτερα.
Η παρηγορητική φροντίδα στοχεύει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής σας και στη βελτιστοποίηση της λειτουργίας. Μπορεί να σας βοηθήσει να συνεχίσετε τη ζωή όσο το δυνατόν πληρέστερα.

Μύθος: Η ανακουφιστική φροντίδα είναι μόνο για ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας στο τέλος της ζωής.
Η ανακουφιστική φροντίδα είναι κατάλληλη σε οποιαδήποτε ηλικία, ακόμη και για βρέφη και παιδιά που ζουν με σοβαρή ασθένεια.

Σύγκριση ανακουφιστικής φροντίδας (Palliative Care) και φροντίδας σε ξενώνες φιλοξενίας (Hospice)

Η παρηγορητική φροντίδα στο σπίτι και η φροντίδα σε ξενώνες φιλοξενίας είναι δύο ξεχωριστές προσεγγίσεις για την υποστήριξη ασθενών με σοβαρές ασθένειες, ωστόσο εξυπηρετούν διαφορετικά στάδια φροντίδας.

Η παρηγορητική φροντίδα στο σπίτι μπορεί να παρέχεται σε οποιοδήποτε σημείο κατά τη διάρκεια μιας ασθένειας, εστιάζοντας στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και του στρες, και συχνά παρέχεται παράλληλα με θεραπευτικές θεραπείες. Έχει σχεδιαστεί για να βελτιώσει τη συνολική ποιότητα ζωής για τον ασθενή και την οικογένειά του.

Από την άλλη πλευρά, η φροντίδα σε ξενώνες φιλοξενίας είναι ειδικά για ασθενείς που πλησιάζουν στο τέλος της ζωής τους, συνήθως όταν ο ασθενής έχει έξι μήνες ή λιγότερους για να ζήσει και όταν ο ασθενής έχει αποφασίσει να εγκαταλείψει περαιτέρω θεραπευτικές θεραπείες. Η φροντίδα σε ξενώνες φιλοξενίας είναι ολοκληρωμένη, καλύπτοντας τις σωματικές, συναισθηματικές, κοινωνικές και πνευματικές ανάγκες του ασθενούς, με έμφαση στη διαχείριση του πόνου και την παροχή άνεσης, στον ασθενή.

Η κύρια διαφορά έγκειται στο στάδιο της νόσου που αντιμετωπίζεται και στους στόχους της περίθαλψης—η ανακουφιστικής φροντίδα μπορεί να αποτελεί μέρος ενός μακροπρόθεσμου σχεδίου θεραπείας, ενώ η φροντίδα σε ξενώνες φιλοξενίας προορίζεται για τα τελευταία στάδια της ζωής.

Η προσέγγιση της ανακουφιστικής φροντίδας

Φροντίδα με επίκεντρο τον ασθενή και την οικογένεια

Η ανακουφιστική φροντίδα έχει ως επίκεντρο τον ασθενή και την οικογένεια. Οι στόχοι και οι προτεραιότητες της λήψης αποφάσεων καθοδηγούν τον ασθενή και την οικογένεια. Οι ομάδες παρηγορητικής φροντίδας χρειάζονται χρόνο για να εκμαιεύσουν τις αξίες, τους στόχους, τις προτεραιότητες και τις προτιμήσεις των ασθενών.

Η παρηγορητική φροντίδα υποστηρίζει την κοινή λήψη αποφάσεων, έτσι ώστε ο ασθενής και η οικογένεια να ενδυναμωθούν και να συμμετέχουν στις επιλογές σχετικά με τη θεραπεία και τον προγραμματισμό φροντίδας. Η αυτονομία του ασθενούς είναι το επίκεντρο.

Βελτιστοποίηση Ποιότητας Ζωής

Αντί να επικεντρώνεται μόνο στη θεραπεία της νόσου και στην επιβίωση, η ανακουφιστική φροντίδα στοχεύει στη βελτιστοποίηση της ποιότητας ζωής. Ανακουφίζει από τα ενοχλητικά συμπτώματα που παρεμβαίνουν στις καθημερινές δραστηριότητες, στην ικανότητα ανοχής σε θεραπείες, στον ύπνο, στη διάθεση και στην αίσθηση ευεξίας.

Η παρηγορητική φροντίδα στοχεύει επίσης να βοηθήσει τους ανθρώπους να συνεχίσουν και να βρουν νόημα στη ζωή παρά τη σοβαρή ασθένεια. Οι ομάδες συνεργάζονται με ασθενείς και οικογένειες για να ευθυγραμμίσουν τη φροντίδα με τις αξίες και τους στόχους τους.

Πρόβλεψη, Πρόληψη και Αντιμετώπιση του πόνου

Οι ομάδες παρηγορητικής φροντίδας είναι εξειδικευμένες στην αξιολόγηση των συμπτωμάτων και των παρενεργειών και στην έγκαιρη θεραπεία τους. Προβλέπουν επίσης ζητήματα που μπορεί να προκύψουν με βάση την πορεία της ασθένειας και εργάζονται προληπτικά για την πρόληψη και τη διαχείριση του πόνου.
Για παράδειγμα, για κάποιον με ΧΑΠ, η δύσπνοια μπορεί να επιδεινωθεί και να συμβάλει στο άγχος. Οι ανακουφιστικές ομάδες βοηθούν τους ασθενείς να διαχειριστούν την αναπνοή και παρέχουν επίσης συναισθηματική υποστήριξη.

Διαχείριση του πόνου

Η διαχείριση του πόνου στην ανακουφιστική-παρηγορική φροντίδα

Η ανακούφιση του πόνου αποτελεί κύρια προτεραιότητα στην Ανακουφιστικη Φροντίδα. Οι ασθενείς με νοσήματα με περιορισμένο προσδόκιμο επιβίωσης, πάσχουν συνήθως από πολλά συμπτώματα, μερικά από τα οποία μπορεί να είναι περισσότερο βασανιστικά από τον πόνο ή την ίδια τη νόσο. Τα συμπτώματα αυτά επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα ζωής τόσο του ιδίου, όσο και των συγγενών που βρίσκονται κοντά του και τον φροντίζουν. Μπορεί να είναι απόρροια της νόσου ή των θεραπευτικών παρεμβάσεων. Μερικές φορές, μπορεί ακόμα και να αποθαρρύνουν τον ασθενή ή τους οικείους του από την συμμόρφωση με τη θεραπεία (όπως η ναυτία που συνοδεύει συχνά τις ογκολογικές θεραπείες).

Άλλα συμπτώματα – εκτός από τον πόνο και τη ναυτία – που αντιμετωπίζονται στην Ανακουφιστική – Παρηγορική Φροντίδα, μπορεί να είναι:

  • δυσκοιλιότητα, μόνη ή σε εναλλαγή με
  • διάρροια
  • δύσπνοια
  • ξηροστομία
  • έμετος
  • ξηροδερμία
  • επίμονος βήχας
  • λόξυγκας
  • αϋπνία
  • ακράτεια
  • σύγχυση
  • αγωνία του τέλους

Οι χρόνια πάσχοντες ασθενείς μπορεί ακόμα να εμφανίζουν παθολογικές καταστάσεις που δημιουργούν επιπλέον δυσκολίες στη διαχείριση τους. Η αντιμετώπιση των καταστάσεων αυτών συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς, ενώ έχει ισχυρό θετικό αντίκτυπο στους φροντιστές.

Μερικές από αυτές τις καταστάσεις είναι:

  • στοματίτιδες, και γενικότερα κακή στοματική υγιεινή
  • έλκη κατακλίσεων
  • μυϊκή αδυναμία
  • καρκινική καχεξία

Τέλος, δεν θα πρέπει να παραβλέπονται προβλήματα όπως:

  • η δυσχέρεια στην συνταγογράφηση και προμήθεια βασικών φαρμακευτικών ουσιών (π.χ. ο αναχρονιστικός τρόπος διάθεσης των οπιοειδών)
  • η οργάνωση του χώρου διαβίωσης του ασθενούς με λειτουργικό τρόπο
  • το υψηλό κόστος και οι παρατεινόμενες νοσηλείες
  • η απομάκρυνση του ασθενούς από το σπίτι και την οικογένειά του
  • η ψυχολογική επιβάρυνση του ασθενούς (κατάθλιψη) και των φροντιστών

Σε πολλές χώρες του εξωτερικού, λειτουργούν ξενώνες φιλοξενίας των ασθενών, ενώ υπάρχει η κατάλληλη υποδομή για νοσηλεία εκτός νοσοκομείου, με οργάνωση ειδικών ομάδων κατ’ οίκον νοσηλείας.

Δυστυχώς στη χώρα μας, παρά τη θεσμοθέτηση των αντίστοιχων δομών, κάτι τέτοιο δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί στην πράξη. Ωστόσο οι έρευνες δείχνουν ότι η πλειοψηφία των ασθενών, αλλά και των οικείων τους, προτιμούν την παραμονή στο σπίτι, μακριά από το «απρόσωπο» περιβάλλον των νοσηλευτικών ιδρυμάτων. Κάτι τέτοιο, βελτιώνει σημαντικά την ποιότητα ζωής, και φυσικά συνεπάγεται σημαντική οικονομική ανακούφιση για την οικογένεια.

Χαρακτηριστικά, σε πρόσφατη έρευνα το 50% των ασθενών δηλώνουν πως αισθάνονται ότι οι θεράποντες γιατροί δεν θεωρούν την ποιότητα ζωής τους ως προτεραιότητα.

Η Ομάδα της ανακουφιστικής φροντίδας

Ρόλοι και Ευθύνες της Ομάδας

Η ανακουφιστική- παρηγορική φροντίδα παρέχεται από μια διεπιστημονική ομάδα που περιλαμβάνει:

  • Γιατρούς
  • Νοσηλευτές
  • Κοινωνικούς λειτουργούς
  • Φαρμακοποιούς
  • Φυσικοθεραπευτές, εργοθεραπευτές και λογοθεραπευτές
  • Ψυχολόγους
  • Διατροφολόγους

Μαζί αυτή η ομάδα εργάζεται για:

  • Τη διαχείριση του πόνου, των συμπτωμάτων και των παρενεργειών της φαρμακευτικής αγωγής
  • Την παροχή συναισθηματικής και ψυχολογικής υποστήριξη
  • Την υποστήριξη στη λήψη ιατρικών αποφάσεων
  • Τον συντονισμό της φροντίδας και της επικοινωνίας
  • Την παροχή πνευματικής υποστήριξης ευθυγραμμισμένη με τις αξίες των ασθενών
  • Την υπσστήριξη των φροντιστών
  • Τον ευθυγραμμισμό της θεραπείας με τους στόχους του ασθενούς

Διεπιστημονική Συνεργασία στην Ανακουφιστική Φροντίδα

Κάθε ιατρός-ειδικός επιστήμονας προσφέρει τεχνογνωσία και μαζί συνολικά παρέχεται μια ολοκληρωμένη παρηγορική φροντίδα στον ασθενή. Η συνεργασία μεταξύ των μελών της ομάδας παρηγορική φροντίδας επιτρέπει να αναπτυχθούν συντονισμένα σχέδια φροντίδας που αντιμετωπίζουν τις ιατρικές, συναισθηματικές, κοινωνικές και πνευματικές ανάγκες των ασθενών και των συγγενών.

Φροντίδα στο τέλος της ζωής

Υπηρεσίες Ανακουφιστικής Φροντίδας

Η παρηγορητική φροντίδα παρέχει ολοκληρωμένη προσαρμοσμένη φροντίδα στις ανάγκες του ασθενούς, συμπεριλαμβανομένων:

  • Σωματικές και Ψυχολογικές Ανάγκες: Η παρηγορική φροντίδα παρέχει ολοκληρωμένη φροντίδα προσαρμοσμένη στις ανάγκες του ασθενούς, συμπεριλαμβανομένων:
  • Φυσικές ανάγκες: Διαχείριση πόνου και συμπτωμάτων,βοήθεια στη λήψη ιατρικών αποφάσεων, υποστήριξη στις καθημερινές δραστηριότητες διαβίωσης.
  • Ψυχολογικές ανάγκες: Θεραπεία άγχους, κατάθλιψης, θλίψης

Συντονισμός με άλλους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης

Η ομάδα παρηγορικής φροντίδας συνεργάζεται στενά με άλλους παρόχους πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας όπως ογκολόγους, καρδιολόγους, νευρολόγους κλπ. Η ανακουφιστικής φροντίδα λειτουργεί παράλληλα με την ομάδα θεραπείας της νόσου για να προσθέσει ένα επιπλέον στρώμα υποστήριξης.

Η ομάδα ανακουφιστικής φροντίδας επικοινωνεί και συντονίζεται με τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης στο νοσοκομείο, την κλινική και την κοινότητα. Βοηθούν στη συζήτηση των στόχων περίθαλψης και σχεδιασμού μετάβασης για την ευθυγράμμιση του σχεδίου φροντίδας του ασθενή.

Ο ειδικός ιατρός της ανακουφιστικής φροντίδας

Η γνωριμία με τον ειδικό γιατρό της Ανακουφιστικής – Παρηγορικής Φροντίδας, θα πρέπει να γίνεται με τη διάγνωση του καταληκτικού νοσήματος. Έτσι δίνεται χρόνος για τη δημιουργία της κατάλληλης θεραπευτικής σχέσης, ώστε να είναι εφικτή η συνεργασία όσο μειώνεται η δυνατότητα της ειδικής θεραπείας να βοηθήσει τον ασθενή.

Ο ειδικός της Παρηγορικής Φροντίδας συνεργάζεται στενά με τους θεράποντες γιατρούς, αλλά και με άλλους ειδικούς (όπως νοσηλευτή, φυσιοθεραπευτή, ψυχολόγο, κοινωνικό λειτουργό, κ.ά) ώστε να βοηθήσει τόσο τον ίδιο τον ασθενή, όσο και την οικογένειά του να αντιμετωπίσει το φορτίο της ανίατης νόσου.

Μπορεί να χορηγήσει φαρμακευτική αγωγή, να τροποποιήσει το συνδυασμό διαφόρων φαρμακευτικών ουσιών ώστε να ελαχιστοποιείται η πολυπλοκότητα της νοσηλείας και οι ανεπιθύμητες δράσεις των φαρμάκων, να συστήσει μη φαρμακευτικές θεραπείες (όπως ο βελονισμός, η ρεφλεξολογία και το σιάτσου), αλλά και να παρέμβει στις συνθήκες διαβίωσης ώστε να εξασφαλίζεται η αυτονομία του ασθενούς (π.χ. οργάνωση χώρου για πρόσβαση στην τουαλέτα).

Μπορεί τέλος, εάν αυτό κριθεί αναγκαίο, να οργανώσει τη νοσηλεία στο χώρο του ασθενούς.

Στην Παρηγορική Φροντίδα εστιάζουμε στον ασθενή και την οικογένειά του σαν σύνολο, φροντίζοντας κυρίως τον άνθρωπο και λιγότερο τη νόσο. Δεν στοχεύουμε στην επίσπευση του θανάτου, αλλά στην απόλαυση της ζωής – γιατί οι ασθενείς μας μπορεί να νοσούν, αλλά εξακολουθούν να είναι άνθρωποι με ανάγκες και επιθυμίες.

Συμπέρασμα

Η σημασία της Ανακουφιστικής Φροντίδας στην Υγεία

Η παρηγορητική φροντίδα διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων που ζουν με σοβαρές ασθένειες. Παρέχει ολοκληρωμένη υποστήριξη πέρα από την απλή ιατρική θεραπεία για τη νόσο. Η παρηγορητική φροντίδα βελτιστοποιεί τη λειτουργία και ευθυγραμμίζει τη φροντίδα με τις αξίες και τους στόχους του ασθενούς.

Ενθάρρυνση της Πρώιμης Ενσωμάτωσης της Ανακουφιστικής Φροντίδας

Η παρηγορητική φροντίδα είναι πολύ χρήσιμη όταν ενσωματώνεται νωρίς στην πορεία της νόσου, όχι μόνο στο τέλος της ζωής. Βελτιώνει την ποιότητα ζωής και τη διάθεση, μειώνει την επιβάρυνση των συμπτωμάτων, ενδυναμώνει τους ασθενείς στη λήψη ιατρικών αποφάσεων και μπορεί ακόμη και να παρατείνει την επιβίωση. Οι ασθενείς και οι ιατροί θα πρέπει να εκπαιδεύονται σχετικά με τα οφέλη της πρώιμης ενσωμάτωσης της παρηγορητικής φροντίδας.


Χρυσούλα Καραναστάση
Μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Θεραπείας Πόνου και Παρηγορικής Φροντίδας (ΠΑΡΗΣΥΑ)

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *