Καρκίνος του μαστού: Αίτια, Συμπτώματα και Θεραπεία

Ο καρκίνος του μαστού, είναι μια μορφή καρκίνου όπου σχηματίζονται κακοήθη κύτταρα στους ιστούς του μαστού. Είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους τύπους καρκίνου που προσβάλλουν τις γυναίκες, αν και μπορεί να εμφανιστεί και στους άνδρες. Περίπου το 80% των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού είναι μεταστατικές, πράγμα που σημαίνει ότι ένας όγκος μπορεί να εξαπλωθεί από τον μαστό σας σε άλλα μέρη του σώματός σας. Ο καρκίνος του μαστού επηρεάζει συνήθως γυναίκες ηλικίας 50 ετών και άνω. Η νόσος μπορεί να εκδηλωθεί σε διάφορες μορφές και στάδια, καθιστώντας την έγκαιρη διάγνωση καθοριστική για την αποτελεσματική θεραπεία. Η θεραπεία του εξαρτάται από το στάδιο της νόσου και μπορεί να περιλαμβάνει χειρουργική εξαίρεση, ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία και θεραπεία με ορμόνες.

Πηγή: American Cancer Society

Τύποι καρκίνου του μαστού

Ο καρκίνος του μαστού εκδηλώνεται με διάφορες μορφές, καθεμία με τα μοναδικά χαρακτηριστικά και την πρόγνωσή της. Ανάλογα με το πόσο βαθιά έχει προχωρήσει ένας καρκίνος μέσα στο μαστό, χωρίζεται σε in situ (αρχικό στάδιο – τοπικό καρκίνωμα) και σε διηθητικό

Διηθητικό Πορογενές Καρκίνωμα (IDC)

Είναι ο πιο συχνός τύπος καρκίνου του μαστού, αποτελώντας περίπου το 80% των περιπτώσεων παγκοσμίως. Ξεκινά από τους αδένες που παράγουν γάλα (γαλακτοφόρους πόρους) και διαπερνά από τα τοιχώματα του πόρου, αναπτυσσόμενος μέσα στον μαστό. Η θεραπεία του IDC εξαρτάται από το στάδιο της νόσου και μπορεί να περιλαμβάνει χειρουργική εξαίρεση του καρκίνου, ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία και θεραπεία με ορμονικά φάρμακα. Είναι πιο δύσκολο να διαγνωστεί με μαστογραφία ή μαστοβιοψία.

Λοβιακό Διηθητικό Καρκίνωμα (ILC)

Το Λοβιακό Διηθητικό Καρκίνωμα (ILC) είναι ο δεύτερος συχνότερος τύπος καρκίνου του μαστού, μετά το πορογενές διηθητικό καρκίνωμα, με ποσοστό εμφάνισης 10%. Πρόκειται για πολλαπλασιασμό των κακοήθων κυττάρων εντός των λόβων του μαστού. Συνήθως είναι ασυμπτωματικό και ανακαλύπτεται κατά τη διάρκεια μαστογραφίας ή εξέτασης του μαστού. Η θεραπεία του ILC εξαρτάται από το στάδιο της νόσου και μπορεί να περιλαμβάνει χειρουργική εξαίρεση του καρκίνου, ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία και θεραπεία με ορμονικά φάρμακα

Λοβιακό Καρκίνωμα In Situ (LCIS)

Το Λοβιακό Καρκίνωμα In Situ (LCIS) δεν θεωρείται καρκίνος του μαστού, αλλά παράγοντας υψηλού κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου. Είναι ένας προκαρκινικός τύπος καρκίνου του μαστού που αναπτύσσεται στα λοβίδια του μαστού. Δεν εισβάλει στους γύρω ιστούς ή στους γαλακτοφόρους αδένες. Πρόκειται για μια σπάνια πάθηση που προκαλεί την ανάπτυξη φυσιολογικών κυττάρων στους λόβους του μαστού. Παρόλο που ονομάζεται “καρκίνωμα”, δεν θεωρείται στην πραγματικότητα καρκίνος του μαστού.

Οι γυναίκες με LCIS έχουν πιθανότητα ανάπτυξης διηθητικού πορογενούς ή λοβιακού καρκίνου μαστού σε ποσοστό που ανέρχεται στο 15%. Η θεραπεία του LCIS συνήθως περιλαμβάνει τακτική παρακολούθηση με μαστογραφίες και εξετάσεις του μαστού. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η πρόληψη της ανάπτυξης καρκίνου μπορεί να απαιτεί τη λήψη ορμονικών φαρμάκων ή την απομάκρυνση του μαστού.

Άλλοι τύποι καρκίνου του μαστού

Τριπλά αρνητικός καρκίνος του μαστού

Είναι ένας σπάνιος και επιθετικός τύπος καρκίνου μαστού ο οποίος δεν έχει υποδοχείς για τα οιστρογόνα και την προγεστερόνη και στον οποίο απουσιάζει η πρωτεΐνη HER2. Αυτό σημαίνει ότι οι συνήθεις θεραπευτικές προσεγγίσεις που στοχεύουν στους υποδοχείς οιστρογόνων και την πρωτεΐνη HER2 δεν είναι αποτελεσματικές για τον τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού. Αυτός ο τύπος είναι συνήθως πιο επιθετικός και έχει πιο συχνά διηθημένους λεμφαδένες της μασχάλης. Η θεραπεία του εξαρτάται από το στάδιο της νόσου και μπορεί να περιλαμβάνει χειρουργική εξαίρεση, ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία.

Νόσος Paget θηλής του μαστού

Προσβάλλει τις θηλές και της περιοχής γύρω από αυτές και είναι σχετικά σπάνιος τύπος καρκίνου. Οι κύριοι παράγοντες κινδύνου για τη νόσο Paget της θηλής είναι η ηλικία και το οικογενειακό ιστορικό. Τα συμπτώματα της νόσου Paget της θηλής περιλαμβάνουν: κνησμό, ερεθισμό ή κοκκινίλα στη θηλή και ξηρότητα στην περιοχή. Η θεραπεία της νόσου Paget της θηλής εξαρτάται από το στάδιο της νόσου και μπορεί να περιλαμβάνει χειρουργική εξαίρεση, ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία και θεραπεία με ορμόνες.

Προκαρκίνωμα του μαστού (DCIS)

Το προκαρκίνωμα του μαστού, γνωστό και ως πορογενές καρκίνωμα in situ (DCIS), είναι η πιο πρώιμη μορφή καρκίνου του μαστού. Περίπου το 30-40% των καρκίνων που ανακαλύπτονται στη διάρκεια του προληπτικού ελέγχου με μαστογραφία είναι DCIS. Ο DCIS είναι μια προκαρκινωματική κατάσταση, καθώς οι καρκινικές κύτταρα δεν έχουν εισβάλει ακόμα στο γύρω ιστό. Η θεραπεία του DCIS συνήθως περιλαμβάνει χειρουργική αφαίρεση και ακτινοθεραπεία και σε ορισμένες περιπτώσεις ορμονικά φάρμακα. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία του DCIS είναι σημαντική για την πρόληψη της εξέλιξής του σε επιθετικό καρκίνο του μαστού.

Πηγή: Cleveland Clinic

Συμπτώματα καρκίνου του μαστού

Η αναγνώριση των συμπτωμάτων του καρκίνου του μαστού είναι ζωτικής σημασίας για την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία. Ο καρκίνος του μαστού μπορεί να παρουσιάζει διάφορα συμπτώματα, ανάλογα με το στάδιο της νόσου. Ορισμένα από τα συνηθέστερα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Εξόγκωμα ή όγκος στο μαστό ή στη μασχάλη.
• Αλλαγές στο μέγεθος (διόγκωση), το σχήμα ή την εμφάνιση του μαστού.
• Ασυνήθιστες αλλαγές στην υφή του δέρματος στο στήθος.
• Απότομη αλλαγή στη θέση ή στο σχήμα της θηλής
• Ξεφλούδισμα, απολέπιση ή απολέπιση του δέρματος στη θηλή ή το στήθος.
• Ερυθρότητα ή υφή παρόμοια με το δέρμα ενός πορτοκαλιού στο στήθος (ραβδώσεις ή κατακόρυφες γραμμές).
• Εκκρίσεις στη θηλή

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο καρκίνος του μαστού μπορεί να είναι ασυμπτωματικός στα πρώιμα στάδια, γι’ αυτό πρέπει να πραγματοποιούνται τακτικά ελέγχοι και μαστογραφίες.

Πηγή: Centers for Disease Control and Prevention

Διάγνωση του καρκίνου του μαστού

Η διάγνωση του καρκίνου του μαστού περιλαμβάνει μια σειρά διαγνωστικών εξετάσεων για την επιβεβαίωση της παρουσίας καρκινικών κυττάρων και τον προσδιορισμό της έκτασης ή του σταδίου της νόσου:

• Κλινική εξέταση: Η κλινική εξέταση του μαστού περιλαμβάνει την ψηλάφηση του μαστού και και της μασχάλης από ειδικό ιατρό για τυχόν εξογκώματα ή ανωμαλίες.
• Προληπτική Μαστογραφία: Το κύριο εργαλείο για τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του μαστού. Είναι μια απεικονιστική εξέταση του μαστού και μπορεί συχνά να ανιχνεύσει όγκους που είναι πολύ μικροί. Συνιστάται να διενεργείται κάθε χρόνο μετα τα 40 έτη στο πλαίσιο προληπτικού ελέγχου.
• Υπερηχογράφημα μαστού: Ο υπέρηχος χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα για την παραγωγή εικόνων του μαστού. Μπορεί να καθορίσει εάν ένα κομμάτι είναι στερεό ή γεμάτο με υγρό.
• Βιοψία: Είναι η διαδικασία συλλογής δειγμάτων κύτταρων ή ιστού από τον μαστό για εξέτασηστο εργαστήριο. Αποτελεί τον πιο αξιόπιστο τρόπο για τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού. Κατά τη διάρκεια μιας βιοψίας, μια μικρή ποσότητα ιστού αφαιρείται από την ύποπτη περιοχή και εξετάζεται στο εργαστήριο για την ύπαρξη καρκινικών κυττάρων.
• Μαγνητική τομογραφία μαστού (MRI): Η μαγνητική τομογραφία χρησιμοποιείται για την εκτίμηση του μεγέθους του καρκίνου και την αναζήτηση τυχόν άλλων όγκων στο μαστό.

Τα αποτελέσματα από αυτές τις διαγνωστικές εξετάσεις παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με το μέγεθος, τη θέση και τον τύπο του όγκου, καθώς και τις καλύτερες διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές.

Θεραπεία του καρκίνου του μαστού

Η θεραπεία της κακοήθειας του μαστού είναι πολύπλευρη και προσαρμοσμένη στο άτομο, ανάλογα με τον τύπο και το στάδιο του καρκίνου. Συνήθως, οι θεραπευτικές επιλογές συνδυάζονται για να επιτευχθεί η καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση της νόσου.

Ακολουθούν οι βασικές μέθοδοι θεραπείας:

Χειρουργική επέμβαση:

Οι περισσότερες γυναίκες με καρκίνο του μαστού θα υποβληθούν σε κάποια μορφή χειρουργικής επέμβασης για την αφαίρεση του όγκου.

• Μαστεκτομή: Αφαίρεση όλου του μαστού
• Ογκεκτομή: Αφαίρεση του καρκινικού όγκου και κάποιου περιβάλλοντος ιστού.
• Ακτινοβολία: Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιεί ακτίνες υψηλής ενέργειας για να στοχεύσει και να σκοτώσει τα καρκινικά κύτταρα.

Χημειοθεραπεία

Η χημειοθεραπεία είναι μια θεραπευτική επιλογή για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού. Στόχος της είναι η καταπολέμηση των καρκινικών κυττάρων με εξειδικευμένα φάρμακα που είναι σχεδιασμένα να εξουδετερώσουν τα καρκινικά κύτταρα.

Η χημειοθεραπεία μπορεί να χορηγηθεί πριν ή μετά τη χειρουργική επέμβαση, ανάλογα με το στάδιο της νόσου και τα χαρακτηριστικά του όγκου. Η χορήγηση της χημειοθεραπείας δεν απαιτεί νοσηλεία και μπορεί να γίνει είτε στο νοσοκομείο είτε στο σπίτι του ασθενούς. Ωστόσο, η χημειοθεραπεία μπορεί να έχει παρενέργειες, όπως καταστροφή των κυττάρων του αίματος, αλλαγές στο δέρμα και τα μαλλιά, καθώς αίσθημα κόπωσης και ναυτίας. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η χημειοθεραπεία είναι μια εξατομικευμένη θεραπευτική επιλογή και πρέπει να προσαρμόζεται στις ανάγκες και τα χαρακτηριστικά κάθε ασθενούς.

Ορμονοθεραπεία

Η ορμονοθεραπεία είναι μια θεραπευτική επιλογή για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού, η οποία βασίζεται στην αρχή της καταπολέμησης των ορμονικά ενεργών όγκων που αποτελούν το 70% των καρκίνων του μαστού. Mπορεί να χρησιμοποιηθεί στη μεταστατική νόσο, ως εισαγωγική (induction) και προεγχειρητική θεραπεία καθώς και μετά τη χειρουργική επέμβαση.

Η ορμονοθεραπεία συνήθως χρησιμοποιείται σε ασθενείς που ο όγκος τους έχει στην επιφάνειά του ορμονικούς υποδοχείς, όπως οι ασθενείς με ορμονοεξαρτώμενο καρκίνο του μαστού. Η ορμονοθεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει τη χρήση της ταμοξιφαίνης, η οποία χρησιμοποιείται ως θεραπεία μετά το χειρουργείο, την ακτινοθεραπεία και τη χημειοθεραπεία, στον πρώιμο καρκίνο του μαστού.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η ορμονοθεραπεία είναι μια εξατομικευμένη θεραπευτική επιλογή και πρέπει να προσαρμόζεται στις ανάγκες και τα χαρακτηριστικά κάθε ασθενούς

Ακτινοθεραπεία

Η ακτινοθεραπεία είναι μια στοχευμένη θεραπευτική μέθοδος που χρησιμοποιείται στην ογκολογία ως μια τοπική-περιοχική θεραπευτική μέθοδος σε συνδυασμό με τη χειρουργική επέμβαση και τη χημειοθεραπεία.

Στην περίπτωση του καρκίνου του μαστού, η ακτινοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί μετά την εγχείρηση για να εξαλείψει τυχόν καρκινικά κύτταρα που μπορεί να έχουν απομείνει.

Επίσης, σε ορισμένους καρκίνους του στήθους, μια μόνη δόση ακτινοθεραπείας η οποία χορηγείται ταυτόχρονα με την επέμβαση αρκεί για να αντικαταστήσει τις πολυάριθμες δόσεις που χορηγούνται συνήθως.

Η ακτινοθεραπεία μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες, όπως κόπωση, δερματίτιδα, αλλαγές στην αίσθηση του δέρματος και στον χρώμα του καθώς και αίσθημα καψίματος στο στήθος. Ωστόσο, οι παρενέργειες αυτές είναι συνήθως προσωρινές και εξαφανίζονται μετά από λίγες εβδομάδες ή μήνες.

Ανοσοθεραπεία

Η ανοσοθεραπεία είναι μια θεραπευτική μέθοδος που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελετών, η ανοσοθεραπεία μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο επανεμφάνισης της νόσου σε γυναίκες με τοπικά προχωρημένο ή μεταστατικό καρκίνο του μαστού.

Ειδικότερα, ο συνδυασμός ανοσοθεραπείας με χημειοθεραπεία έχει εγκριθεί για γυναίκες με τοπικά προχωρημένο ή μεταστατικό τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί χειρουργικά.

Η ανοσοθεραπεία είναι μια θεραπεία που βασίζεται στην τροποποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος του ασθενούς για την καταπολέμηση του καρκίνου.

Ωστόσο, η ανοσοθεραπεία μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες, όπως κόπωση, πυρετό, κεφαλαλγία, διάρροια, αλλεργικές αντιδράσεις και αίσθημα καψίματος στο στήθος.

Η ανοσοθεραπεία είναι μια υποσχόμενη θεραπεία για τον καρκίνο του μαστού, αλλά η απόφαση για τη χρήση της πρέπει να λαμβάνεται από τον ογκολόγο μετά από συζήτηση με την ασθενή και την εκτίμηση των πλεονεκτημάτων και των κινδύνων.

Πότε να συμβουλευτείτε γιατρό

Εάν παρατηρήσετε οποιοδήποτε από τα προαναφερθέντα συμπτώματα ή οποιεσδήποτε άλλες ασυνήθιστες αλλαγές στο στήθος σας, είναι επιτακτική ανάγκη να συμβουλευτείτε έναν γιατρό χωρίς καθυστέρηση. Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την πρόγνωση και τα θεραπευτικά αποτελέσματα για τον καρκίνο του μαστού.

Αιτίες καρκίνου του μαστού

Η ακριβής αιτία του καρκίνου του μαστού παραμένει άγνωστη, αλλά αρκετοί παράγοντες συμβάλλουν στην εμφάνισή του:

• Μη φυσιολογική ανάπτυξη των κυττάρων του μαστού: Σε κυτταρικό επίπεδο, ο καρκίνος του μαστού ξεκινά όταν τα κύτταρα αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα, υπερβαίνοντας τα φυσιολογικά κύτταρα. Αυτό προκαλεί μάζα ή όγκο, που οδηγεί σε καρκινική ανάπτυξη.
• Ορμονικοί παράγοντες: Οι γυναίκες που έχουν υψηλά επίπεδα ορμονών έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν όγκο στον μαστό.
• Γενετικοί παράγοντες και κληρονομικές μεταλλάξεις: Τα γονίδια παίζουν καθοριστικό ρόλο στον καρκίνο του μαστού. Οι μεταλλάξεις σε ορισμένα γονίδια, ιδιαίτερα τα BRCA1 και BRCA2, αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο. Οι γυναίκες που έχουν συγγενείς πρώτου βαθμού (μητέρα, αδελφή ή κόρη) με καρκίνο του μαστού έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν τη νόσο
• Ηλικία: Ο καρκίνος του μαστού είναι σπάνιος σε νεαρές γυναίκες και συνήθως εμφανίζεται σε γυναίκες άνω των 50 ετών.
• Περιβάλλοντικοί παράγοντες: Η έκθεση σε ραδιενέργεια και οι χημικές ουσίες, μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.

Παράγοντες κινδύνου

Η κατανόηση των παραγόντων κινδύνου είναι ζωτικής σημασίας για την καταπολέμηση του καρκίνου του μαστού:

• Φύλο και ηλικία: Οι γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο και ο κίνδυνος κλιμακώνεται με την ηλικία.
• Οικογενειακό ιστορικό και γενετική: Ένα οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού, ειδικά σε στενούς συγγενείς, ή κληρονομικές γονιδιακές μεταλλάξεις όπως το BRCA1 και το BRCA2, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο.
• Εκθεση σε ακτινοβολία: Προηγούμενες θεραπείες ακτινοβολίας, ειδικά σε νεαρή ηλικία, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο.
• Τρόπος ζωής: Η παχυσαρκία, η πρόωρη εμμηνόρροια, η καθυστερημένη ή καθόλου εγκυμοσύνη και η κατανάλωση αλκοόλ είναι μερικοί παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής.
• Μετεμμηνοπαυσιακή ορμονοθεραπεία: Οι γυναίκες που υποβάλλονται σε αυτή τη θεραπεία έχουν ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο.

Πρόληψη

Αν και κανείς δεν μπορεί να εξαλείψει πλήρως τον κίνδυνο, ορισμένα μέτρα μπορούν να μειώσουν την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού:

• Τακτικές μαστογραφίες: Μπορούν να ανιχνεύσουν έγκαιρα τον καρκίνο, βελτιώνοντας τις πιθανότητες επιτυχούς θεραπείας.
• Αυτοεξέταση: Η αυτοεξέταση του μαστού βοηθά στο να παρατηρήσετε τυχόν αλλαγές από νωρίς.
• Κλινική εξέταση: Η κλινική εξέταση του μαστού από τον γιατρό μπορεί να βοηθήσει στην ανίχνευση τυχόν αλλαγών στο μαστό.
• Μαστογραφία: Η μαστογραφία είναι μια απεικονιστική εξέταση που μπορεί να βοηθήσει στην ανίχνευση τυχόν αλλαγών στο μαστό και συνιστάται σε γυναίκες άνω των 50 ετών
• Υπερηχογράφημα μαστών: Είναι μια απεικονιστική εξέταση που μπορεί να βοηθήσει στην ανίχνευση τυχόν αλλαγών στο μαστό και συνιστάται σε γυναίκες με πυκνό μαστό ή με ιστορικό οικογενειακού καρκίνου του μαστού.
• Προληπτική μαστεκτομή: Η προληπτική μαστεκτομή είναι μια επιλογή για γυναίκες με υψηλό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
• Υγιεινή διατροφή και άσκηση: Η υγιεινή διατροφή και η τακτική άσκηση μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση της υγείας του μαστού.

Συχνές ερωτήσεις