Στηθάγχη: Αιτίες, Συμπτώματα και Θεραπεία

Η στηθάγχη είναι ένας πόνος στο στήθος (θωρακικός πόνος) ή δυσφορία που προκαλείται από τη μειωμένη ροή αίματος και οξυγόνου στην καρδιά. Αποτελεί την κυριότερη εκδήλωση της στεφανιαίας νόσου και συμβαίνει όταν στις στεφανιαίες αρτηρίες συσσωρεύεται λίπος και χοληστερόλη, δημιουργώντας πλάκες που στενεύουν τα αγγεία. Τα συμπτώματα της στηθάγχης περιλαμβάνουν θωρακικό άλγος και δυσφορία, πόνο στα χέρια, στο λαιμό, στο σαγόνι, στον ώμο ή στην πλάτη, ζάλη, κόπωση και ναυτία. Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν υψηλή χοληστερόλη, υπέρταση, και διαβήτη.

Η έγκαιρη διάγνωση της στηθάγχης είναι ζωτικής σημασίας γιατί συχνά αποτελεί προειδοποίηση πιθανών καρδιακών προσβολών ή σοβαρών καρδιακών προβλημάτων. Αυτό το άρθρο εμβαθύνει στα συμπτώματα, τις αιτίες, τη διάγνωση και τη διαχείριση της στηθάγχης, παρέχοντας ουσιαστικές πληροφορίες στους ασθενείς.

Τι είναι η στηθάγχη;

Η στηθάγχη, είναι ένας ιατρικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τον πόνο στο στήθος που προκύπτει από μειωμένη ροή αίματος στον καρδιακό μυ. Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι στηθάγχης: η σταθερή, η ασταθής και η στηθάγχη του Prinzmetal ή μεταβλητή στηθάγχη. Ο κάθε τύπος έχει ξεχωριστά χαρακτηριστικά. Η σταθερή στηθάγχη εμφανίζεται αναμενόμενα με την προσπάθεια, ενώ η ασταθής στηθάγχη μπορεί να συμβεί απροσδόκητα και είναι πιο επικίνδυνη. Η στηθάγχη Prinzmetal, είναι ένας σπάνιος τύπος στηθάγχης που προκαλείται από σπασμούς στις στεφανιαίες αρτηρίες, χωρίς να υπάρχει απαραίτητα στένωση αυτών.

Οι διαφορετικοί τύποι στηθάγχης

Ο τύπος εξαρτάται από την αιτία και από το εάν η ανάπαυση ή τα φάρμακα ανακουφίζουν από τα συμπτώματα.

Σταθερή στηθάγχη:

Η σταθερή στηθάγχη είναι η πιο κοινή μορφή στηθάγχης. Συνήθως συμβαίνει κατά τη διάρκεια σωματικής δραστηριότητας και υποχωρεί με ξεκούραση. Η σταθερή στηθάγχη είναι προβλέψιμη και ο θωρακικός πόνος διαρκεί συνήθως για μικρό χρονικό διάστημα.

Ασταθής στηθάγχη:

Η ασταθής στηθάγχη αποτελεί μια πιο σοβαρή κατάσταση σε σχέση με τη σταθερή στηθάγχη. Είναι απρόβλεπτη και εμφανίζεται σε κατάσταση ηρεμίας. Η ασταθής στηθάγχη διαρκεί περισσότερο από τη σταθερή στηθάγχη, και ο πόνος δεν υποχωρεί με ανάπαυση. Η ασταθής στηθάγχη είναι επικίνδυνη και χρειάζεται επείγουσα θεραπεία, καθώς εάν η ροή του αίματος δεν βελτιωθεί, η καρδιά δεν λαμβάνει αρκετό οξυγόνο, με αποτέλεσμα να υπάρξει κίνδυνος για ένα σοβαρό καρδιακό επεισόδιο (έμφραγμα).

Στηθάγχη Prinzmetal:

Αυτός ο τύπος στηθάγχης δεν οφείλεται σε στεφανιαία νόσο. Προκαλείται από ξαφνικό σπασμό σε στεφανιαία αρτηρία της καρδιάς. Ο σπασμός αυτός προκαλεί προσωρινή στένωση της αρτηρίας με αποτέλεσμα την προσωρινή μείωση της ροής του αίματος προς την καρδιά. Ο έντονος πόνος στο στήθος είναι το κύριο σύμπτωμα στηθάγχης αυτού του τύπου. Συμβαίνει σε ηρεμία, ιδιαίτερα τη νύχτα και ο πόνος μπορεί να είναι έντονος και διαρκής. Ο πόνος υποχωρεί συνήθως με τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής. Η στηθάγχη Prinzmetal είναι πιο σπάνια από την κλασική σταθερή στηθάγχη και μπορεί να επηρεάσει άτομα σε νεότερες ηλικίες. Η διάγνωση και η θεραπεία της στηθάγχης Prinzmetal απαιτούν εξειδικευμένη ιατρική φροντίδα.

Στηθάγχη – Συμπτώματα

Το κύριο σύμπτωμα της στηθάγχης είναι ο πόνος ή η δυσφορία στο στήθος, που συχνά περιγράφεται σαν πίεση, βάρος, σφίξιμο ή πόνο στο κέντρο του θώρακα. Πρόσθετα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Πόνος στο επιγάστριο
• Πόνος στα χέρια, τον αυχένα, τη γνάθο, τον ώμο ή την πλάτη
• Δύσπνοια
• Ναυτία
• Έμετος
• Εφίδρωση
• Κούραση
• Ζάλη

Αυτά τα συμπτώματα είναι κρίσιμοι δείκτες για το πότε πρέπει να αναζητήσετε άμεση ιατρική φροντίδα, ειδικά εάν ο πόνος στο στήθος επιμένει για περισσότερο από λίγα λεπτά και δεν βελτιώνεται με την ανάπαυση.

Αιτίες στηθάγχης

Η βασική αιτία της στηθάγχης είναι η μείωση της ροής του αίματος στον καρδιακό μυ, συνήθως λόγω της στεφανιαίας νόσου. Η στεφανιαία νόσος περιλαμβάνει τη στένωση ή απόφραξη των στεφανιαίων αρτηριών από λιπώδεις εναποθέσεις γνωστές ως αθηρωματικές πλάκες, μια κατάσταση γνωστή ως αθηροσκλήρωση. Άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν είναι η στεφανιαία μικροαγγειακή νόσος — πιο διαδεδομένη στις γυναίκες— και οι σπασμοί της στεφανιαίας αρτηρίας, που μπορεί να εμφανιστούν και να οδηγήσουν σε παροδικούς πόνους στο στήθος.

Παράγοντες κινδύνου

Τα ακόλουθα πράγματα μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο στηθάγχης:

• Ηλικία: Η στηθάγχη είναι πιο συχνή σε ενήλικες ηλικίας 50 ετών και άνω.
• Οικογενειακό ιστορικό καρδιοπάθειας: Ενημερώστε τον γιατρό σας εάν η μητέρα, ο πατέρας σας ή άλλα αδέρφια σας έχουν ή είχαν στεφανιαία νόσο.
• Κάπνισμα: Το κάπνισμα και η μακροχρόνια έκθεση στο παθητικό κάπνισμα μπορεί να βλάψουν τα αγγεία σας.
• Διαβήτης. Ο διαβήτης αυξάνει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου η οποία μπορεί να προκαλέσει στηθάγχη.
• Υψηλή αρτηριακή πίεση: Η χρόνια μη ελεγχόμενη υψηλή αρτηριακή πίεση καταπονεί την καρδιά και αυξάνει τον κίνδυνο στηθάγχης.
• Υψηλή χοληστερόλη ή τριγλυκερίδια: Η υψηλή “κακή” χοληστερόλη, που ονομάζεται λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας (LDL), στο αίμα μπορεί να προκαλέσει στένωση των αρτηριών. Τα υψηλά επίπεδα LDL και τα υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων στο αίμα είναι επίσης επικίνδυνα και αυξάνουν τον κίνδυνο στηθάγχης και καρδιακής προσβολής.
• Παχυσαρκία: Η παχυσαρκία είναι ένας παράγοντας κινδύνου για καρδιακή νόσο, η οποία μπορεί να προκαλέσει στηθάγχη. Το υπερβολικό βάρος κάνει την καρδιά να εργάζεται σκληρότερα με αποτέλεσμα να την επιβαρύνει.
• Συναισθηματικό στρες: Το πολύ άγχος και ο θυμός μπορεί να αυξήσουν την αρτηριακή πίεση. Οι ορμονές που παράγονται από το σώμα κατά τη διάρκεια του στρες μπορεί να βλάψουν τα αγγεία.
• Φάρμακα: Ορισμένα φάρμακα προκαλούν αγγειοσύσπαση, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει στηθάγχη Prinzmetal. Ένα παράδειγμα είναι ορισμένα φάρμακα κατά της ημικρανίας.

Διάγνωση στηθάγχης

Η διάγνωση της στηθάγχης συνήθως βασίζεται στο ιατρικό ιστορικό του ασθενούς, στην κλινική εξέταση και σε διαγνωστικές εξετάσεις. Επιπλέον, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί η διενέργεια στεφανιογραφίας για τη διερεύνηση τυχόν στενώσεων σε κάποια στεφανιαία αρτηρία. Η έγκαιρη και ακριβής διάγνωση της στηθάγχης είναι κρίσιμη για την αποτελεσματική διαχείριση και αντιμετώπιση της κατάστασης.

Θεραπεία και Διαχείριση

Η θεραπεία για τη στηθάγχη εστιάζει κυρίως στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στην πρόληψη μελλοντικών επεισοδίων, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο καρδιακών προσβολών και άλλων επιπλοκών που σχετίζονται με την καρδιά. Οι στρατηγικές θεραπείας περιλαμβάνουν:

Φάρμακα

Διάφοροι τύποι φαρμάκων χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση της στηθάγχης:

• Νιτρώδη, βοηθούν στη διαστολή των αιμοφόρων αγγείων και στη βελτίωση της ροής του αίματος στον καρδιακό μυ.
• Στατίνες για μείωση των επιπέδων χοληστερόλης, αποτρέποντας έτσι περαιτέρω συσσώρευση πλάκας εντός των στεφανιαίων αρτηριών.
• Αντιπηκτικά και άλλα αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα για την πρόληψη του σχηματισμού θρόμβων.
• Βήτα-αναστολείς και αναστολείς διαύλων ασβεστίου που μειώνουν τον φόρτο εργασίας της καρδιάς και ελέγχουν την αρτηριακή πίεση.

Αλλαγές στον τρόπο ζωής

Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής είναι ζωτικής σημασίας:

• Δίαιτα: Η κατανάλωση μιας ισορροπημένης διατροφής πλούσιας σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και άπαχες πρωτεΐνες καθώς και χαμηλή σε κορεσμένα λιπαρά και χοληστερόλη μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση του σωματικού βάρους και στη μείωση του κινδύνου καρδιακών παθήσεων.
• Άσκηση: Η τακτική σωματική δραστηριότητα βοηθά στη βελτίωση της υγείας της καρδιάς και στη διατήρηση ενός υγιούς βάρους.
• Διακοπή καπνίσματος: Η αποφυγή του καπνίσματος είναι σημαντική για τη μείωση του κινδύνου καρδιακών παθήσεων.

Πρόληψη της στηθάγχης

Η πρόληψη της στηθάγχης περιλαμβάνει τα παρακάτω:

• Διακόψτε το κάπνισμα.
• Ακολουθήστε υγιεινή διατροφή με χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά και νάτριο.
• Παρακολουθήστε της υγεία της καρδιάς σας.
• Έλεγχος της αρτηριακής πίεσης, υψηλής χοληστερόλης.
• Έλεγχος των επιπέδων σακχάρου στο αίμα σε περίπτωση που είστε διαβητικός.
• Αποφύγετε έντονες δραστηριότητες.
• Περιορίστε την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών.
• Αποφύγετε το άγχος όπου είναι δυνατόν.

Ενώ αυτές οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, εάν έχετε ήδη στηθάγχη, είναι σημαντικό να συνεργαστείτε με έναν ειδικευμένο ιατρό για τη δημιουργία ενός εξατομικευμένου πλάνου διαχείρισης. Συμβουλευτείτε έναν καρδιολόγο κατ’ οίκον για συστάσεις προσαρμοσμένες στις ανάγκες σας.

Συχνές ερωτήσεις