Τι είναι η χοληστερίνη;
Η χοληστερόλη είναι μια κηρώδης ουσία που βρίσκεται στο αίμα σας και είναι απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού. Χρησιμοποιείται για την παραγωγή ορμονών, βιταμίνης D και ουσιών που σας βοηθούν να αφομοιώσετε τα τρόφιμα. Ωστόσο, ενώ είναι χρήσιμη, τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η υπερβολική χοληστερόλη μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη λιπαρών εναποθέσεων στα αιμοφόρα αγγεία σας, τα οποία μπορεί τελικά να αναπτυχθούν και να εμποδίσουν τη ροή του αίματος μέσω των αρτηριών σας.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτές οι εναποθέσεις μπορεί να σπάσουν και να σχηματίσουν θρόμβο, οδηγώντας σε καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό.
Η υψηλή χοληστερόλη μπορεί να είναι κληρονομική, αλλά είναι συχνά το αποτέλεσμα ανθυγιεινών επιλογών τρόπου ζωής, γεγονός που την καθιστά αποτρέψιμη και θεραπεύσιμη.
Η υγιεινή διατροφή, η τακτική άσκηση και μερικές φορές η φαρμακευτική αγωγή μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της υψηλής χοληστερόλης.
Που είναι χρήσιμη η χολιστερίνη;
- Στη Δομή κυτταρικής μεμβράνης: Η χοληστερίνη είναι ένα κρίσιμο συστατικό των κυτταρικών μεμβρανών. Βοηθά στη διατήρηση της ακεραιότητας και της ρευστότητας των μεμβρανών, επιτρέποντάς τους να λειτουργούν σωστά.
- Στην Παραγωγή ορμονών: Η χοληστερίνη χρησιμοποιείται από το σώμα για την παραγωγή στεροειδών ορμονών, οι οποίες περιλαμβάνουν την κορτιζόλη (που εμπλέκεται στις αντιδράσεις στο στρες), αλδοστερόνη (βοηθά στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης) και ορμόνες φύλου όπως οιστρογόνα, προγεστερόνη και τεστοστερόνη.
- Στην Παραγωγή βιταμίνης D: Όταν το δέρμα σας εκτίθεται στο ηλιακό φως, χρησιμοποιεί τη χοληστερίνη για να παράγει βιταμίνη D, η οποία είναι απαραίτητη για την υγεία των οστών, τη λειτουργία του ανοσοποιητικού και άλλες διεργασίες στο σώμα.
- Στην Παραγωγή χολικών οξέων: Η χοληστερίνη χρησιμοποιείται από το συκώτι για την παραγωγή χολικών οξέων, μιας ουσίας που βοηθά στην πέψη και την απορρόφηση των διαιτητικών λιπών.
- Στην Προστασία των νευρώνων: Στο νευρικό σύστημα, η χοληστερίνη, έχει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη νευρικών συνδέσμων του εγκεφάλου και βοηθάει τον οργανισμό στο σχηματισμό και την προστασία των νευρώνων και στη δημιουργία των ιστών των κυττάρων.
Ποια ειναι τα είδη χοληστερίνης
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι χοληστερόλης: η λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας (LDL) και η λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας (HDL).
- LDL Χοληστερίνη: Συχνά αναφέρεται ως η «κακή» χοληστερόλη, η LDL μεταφέρει σωματίδια χοληστερόλης σε όλο το σώμα σας. Τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης LDL μπορούν να συσσωρευτούν στα τοιχώματα των αρτηριών σας, καθιστώντας τις σκληρές και στενές.
- HDL Χοληστερίνη: : Γνωστή ως «καλή» χοληστερόλη, η HDL συλλέγει την περίσσεια χοληστερόλης στην κυκλοφορία του αίματός σας και τη μεταφέρει πίσω στο συκώτι σας, όπου διασπάται και απομακρύνεται από το σώμα.
Τιμές και επίπεδα χοληστερίνης
Είναι σημαντικό να κατανοήσετε τι σημαίνουν τα επίπεδα χοληστερίνης σας.
Φυσιολογικές τιμές χοληστερόλης: Ένα συνολικό επίπεδο χοληστερίνης μικρότερο από 200 mg/dL θεωρείται επιθυμητό για τους ενήλικες. Μια ένδειξη μεταξύ 200 και 239 mg/dL θεωρείται οριακή υψηλή και μια ένδειξη 240 mg/dL και άνω θεωρείται υψηλή.
Υψηλά επίπεδα χοληστερόλης: Τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης μπορεί να οδηγήσουν σε αθηροσκλήρωση, μια κατάσταση που στενεύει και σκληραίνει τις αρτηρίες. Αυτό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, εγκεφαλικού και άλλων καρδιαγγειακών παθήσεων.
Αναλυτικός Πίνακας Τιμών Χοληστερόλης
Παράγοντες κινδύνου
Διάφοροι παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα χοληστερίνης σας, συμπεριλαμβανομένης της διατροφής, του τρόπου ζωής και της κληρονομικότητάς σας.
- Διατροφή
Η κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών, τρανς λιπαρών και τροφών πλούσιων σε χοληστερόλη μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα χοληστερόλης σας.
- Τρόπος ζωής
Η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, το κάπνισμα και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορούν να αυξήσουν την LDL χοληστερόλη σας και να μειώσουν την HDL χοληστερόλη σας. Ένας υγιεινός τρόπος ζωής περιλαμβάνει επιλογές που προάγουν την καλή σωματική και ψυχική υγεία. Αυτό περιλαμβάνει την κατανάλωση μιας ισορροπημένης διατροφής, την τακτική άσκηση, τη διατήρηση ενός υγιούς βάρους, τη διαχείριση του άγχους και την αποφυγή επιβλαβών συνηθειών όπως το κάπνισμα και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
- Κληρονομικότητα
Τα γονίδιά σας μπορούν να επηρεάσουν την ποσότητα χοληστερόλης που παράγει το σώμα σας και τον τρόπο επεξεργασίας της.
- Μειωμένη Άσκηση
Η μειωμένη άσκηση είναι ένας επιβαρυντικός παράγοντας για τα επίπεδα χοληστερίνης. Ένας αποτελεσματικός τρόπος για να μειώσετε τη χοληστερίνη είναι η τακτική σωματική δραστηριότητα.
Η άσκηση βοηθά στην αύξηση των επιπέδων της HDL («καλή» χοληστερόλη), ενώ μειώνει τα επίπεδα της LDL («κακή» χοληστερόλη).
- Κάπνισμα
Το κάπνισμα μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της HDL χοληστερόλης, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερα επίπεδα LDL χοληστερόλης.
Η διακοπή του καπνίσματος μπορεί να βελτιώσει το επίπεδο της HDL χοληστερόλης και τη συνολική υγεία της καρδιάς.
- Άγχος – Στρες
Το χρόνιο στρες μπορεί να αυξήσει έμμεσα τα επίπεδα χοληστερόλης επηρεάζοντας τις συνήθειές σας.
Για παράδειγμα, τα άτομα υπό στρες μπορεί να τρώνε περισσότερα λιπαρά τρόφιμα, να καπνίζουν ή να πίνουν περισσότερο αλκοόλ, τα οποία μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα χοληστερόλης.
Η διαχείριση του άγχους μέσω υγιεινών τεχνικών μπορεί να βελτιώσει την υγεία της καρδιάς σας.
Επιδράσεις της υψηλής χοληστερίνης
Η υψηλή χοληστερόλη μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία σας. Αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών παθήσεων, της κύριας αιτίας θανάτου παγκοσμίως.
Όταν συνδυάζεται με φλεγμονή, η χοληστερόλη μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα αρτηριακά σας τοιχώματα, οδηγώντας σε αθηροσκλήρωση, μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από σκλήρυνση και στένωση των αρτηριών.
Όρια χοληστερινης – Τιμές
Τιμές Ενηλίκων:
| Ολική χοληστερίνη | LDL | HDL |
| <170 Επιθυμητή | <100 Ιδανική | =60 Επιθυμητή |
| 100-129 Σχεδόν φυσιολογική | <40 Χαμηλή | |
| 130-159 Οριακά υψηλή | ||
| 160-189 Υψηλή | ||
| =190 Πολύ υψηλή |
Τιμές στα παιδιά:
| Ολική χοληστερίνη | LDL | HDL |
| <170 Επιθυμητή | <110 Επιθυμητή | 40 Επιθυμητή |
| 170-200 Οριακά υψηλή | 110-130 Οριακά υψηλή | |
| 200 Υψηλή | 130 Υψηλή | <35 Χαμηλή |
Χοληστερίνη και διατροφή
Η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση των επιπέδων χοληστερόλης.
Τρόφιμα που αυξάνουν τη χοληστερίνη:
- κορεσμένα λίπη, που βρίσκονται στο κόκκινο κρέας και
- πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα,
- τηγανητά
- αρτοσκευάσματα
Τροφες που ριχνουν την κακη χοληστερινη:
- φρούτα
- λαχανικά
- όσπρια
- ξηροί καρποί
- φυτικά έλαια
- λιπαρά ψάρια
- συμπληρώματα φυτικών ινών
- φυτικές ίνες (βρώμη)
- σόγια
Η κατανάλωση μιας υγιεινής διατροφής για την καρδιά που περιλαμβάνει
- αβοκάντο,
- λιπαρά ψάρια,
- δημητριακά ολικής αλέσεως
- φρούτα
- λαχανικά (υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες)
Πηγή: Κορυφαίες τροφές για να βελτιώσετε τη χοληστερίνη σας
Αλλαγές στον τρόπο ζωής
- Άσκηση: Η τακτική σωματική δραστηριότητα μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση της HDL χοληστερόλης, στη μείωση της LDL χοληστερόλης και στη μείωση της αρτηριακής σας πίεσης.
- Κάπνισμα και κατανάλωση αλκοόλ: Η διακοπή του καπνίσματος και ο μετριασμός της κατανάλωσης αλκοόλ μπορεί να βελτιώσει τα επίπεδα χοληστερόλης HDL και τη γενική υγεία της καρδιάς.
- Διαχείριση του στρες: Το χρόνιο στρες μπορεί να επηρεάσει έμμεσα τα επίπεδα χοληστερόλης επηρεάζοντας τις συνήθειές σας. Η εκμάθηση υγιεινών τεχνικών για τη διαχείριση του στρες μπορεί να βελτιώσει την υγεία της καρδιάς σας.
Συχνές ερωτήσεις:
Η χοληστερίνη χωρίζεται σε δύο είδη τη λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας (LDL) και τη λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας (HDL).
Η LDL, που συχνά αναφέρεται ως «κακή» χοληστερίνη, μπορεί να συσσωρευτεί στα τοιχώματα των αρτηριών σας και να σχηματίσει πλάκες, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικό.
Από την άλλη πλευρά, η HDL, ή η «καλή» χοληστερίνη, μεταφέρει τη χοληστερόλη πίσω στο συκώτι σας, όπου διασπάται και απομακρύνεται από το σώμα σας.
Ποια τρόφιμα θα πρέπει να αποφεύγω εάν η χοληστερόλη μου είναι υψηλή;
Εάν έχετε υψηλή χοληστερίνη, είναι σημαντικό να περιορίσετε τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά.
Αυτά περιλαμβάνουν το κόκκινο κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα με πλήρη λιπαρά, τηγανητά τρόφιμα και αρτοσκευάσματα. Συνιστάται επίσης να περιορίσετε την πρόσληψη επεξεργασμένων τροφίμων.
Είναι δυνατόν να μειώσω τα επίπεδα χοληστερίνης χωρίς φάρμακα;
Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να μειώσουν σημαντικά τα επίπεδα χοληστερίνης. Ιδανικά, θα πρέπει η διατροφή σας να περιλαμβάνει φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και άπαχες πρωτεΐνες. Επιπλέον, θα πρέπει γυμνάζεστε τακτικά για τη διατήρηση ενός υγιούς βάρους. Αν καπνίζετε ή καταναλώνετε αλκοόλ θα πρέπει να διακόψετε και τις δύο αυτές κακές συνήθειες. Είναι επίσης σημαντικό να διαχειρίζεστε το στρες, καθώς το χρόνιο στρες μπορεί να αυξήσει έμμεσα τα επίπεδα χοληστερόλης σας.
